Trường Kinh doanh

[Báo Sài Gòn Tiếp Thị] Văn hóa trong hành trình hướng Việt Nam thành ‘Kinh đô ẩm thực’ thế giới

Ẩm thực không chỉ đơn thuần là những món ăn ngon mà còn là sự kết tinh của văn hóa, lịch sử và bản sắc của một dân tộc.

Văn hóa không thể tách rời

Trong hành trình để hướng Việt Nam trở thành một điểm đến ẩm thực là “Kinh đô ẩm thực” thế giới thì văn hóa đóng vai trò quan trọng, góp phần tạo nên sức hút và sự độc đáo cho nền ẩm thực Việt Nam. Và ẩm thực chính là là nơi để văn hóa thể hiện, đó là cung cách, xử sự với mình và mọi người. Ở đâu có cái ăn, ở đó nó bộc lộ cách nghĩ, cách làm, nết người, lòng nhân ái… và cả những giá trị đạo đức.

Chia sẻ trong buổi tọa đàm ‘Vai trò của Văn hóa trong hành trình hướng tới “Kinh đô ẩm thực” thế giới’ do Chi hội Nhà hàng Việt Nam (RAV) và Khoa Du lịch thuộc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) phối hợp tổ chức mới đây, ông Nguyễn Khắc Thuần, Nhà sử học, Nhà văn hoá học cho rằng từ xưa đến nay văn hóa và ẩm thực không thể tách rời nhau: “Nhìn người, người ta xét trước hết là nết ăn, nết ở, ông bà ta có câu “học ăn, học nói, học gói, học mở”, việc ăn luôn đứng đầu, nhìn vào cách ăn thậm chí biết được con người đó sinh ra trong gia đình như thế nào, hiểu được con người đó ra sao”.

Các diễn giả và khách mời trong tọa đàm Vai trò của Văn hóa trong hành trình hướng tới “Kinh đô ẩm thực” thế giới’ do Chi hội Nhà hàng Việt Nam (RAV) và Khoa Du lịch thuộc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) phối hợp tổ chức ngày 25/05/2024.

Văn hóa ẩm thực là di sản nghìn đời, nó tạo nên những không gian văn hóa vô cùng thú vị. Theo ông Trịnh Quang Dũng, Nhà nghiên cứu Văn hóa Việt: “Ẩm thực Việt Nam là sự kết tinh của ẩm thực truyền thống bản địa của 54 dân tộc anh em với ẩm thực Trung Hoa và ẩm thực Pháp. Do đó, ẩm thực của ta sẽ rất dễ hòa nhập và rất nhiều người đến với Việt Nam thưởng thức đều nói rằng: có cái gì đó của mình”. Minh chứng cho câu nói của mình, ông Dũng đề cập đến món bánh mì, ông cho rằng bánh mì có hơi hướng Tây nhưng lại là giá trị riêng của người Việt khi vỏ giòn, kết hợp nhân thịt và các loại rau khác nhau, tùy mỗi vùng lại có một loại nhân.

Tại buổi chia sẻ chuyên gia, doanh nghiệp cũng ý kiến, Việt Nam có thể trở thành nhà bếp của thế giới. Bởi vì, khi đến Việt Nam ẩm thực không chỉ là một màu mà nó được tạo nên bởi vùng miền, bởi nguyên liệu và đặc biệt là rất nhiều gia vị để chế biến.

Ông Nguyễn Thiên Di, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch tỉnh Bình Dương cũng cho biết: “Ngoài việc giữ gìn văn hóa truyền thống, chúng ta cũng cần nhìn nhận văn hóa cũng sẽ có những cái không phù hợp, nhất là trong văn hóa ẩm thực. Không phải món ăn nào cũng phù hợp và dễ dàng tiếp cận, như việc nhiều người có thói quen ăn rắn, chuột, chó…  Thế nên cần định hình lại cần gìn giữ những giá trị cốt lõi”.

Mặc khác, từ quá khứ và đặc biệt là hiện tại, sự giao thoa là điều không thể nằm ngoài quá trình phát triển của cuộc sống. Riêng đối với ẩm thực, khi những nền văn hóa và ẩm thực giữa các quốc gia được mở cửa đây cũng là cơ hội để “hội ngộ” và học hỏi lẫn nhau.

Hiện nay, ẩm thực fusion (ẩm thực kết hợp hay biến tấu) càng trở nên phổ biến và một nguyên liệu vốn thường được chế biến theo cách này trong nền ẩm thực này, nay có thể vay mượn phương thức chế biến của nền ẩm thực khác. Sau đó đặt vào cùng với những nguyên liệu khác trong món ăn gốc và vẫn được nhìn nhận như một sự cách tân, thử nghiệm hoặc sáng tạo, ông Di nói thêm.

Đưa ẩm thực quốc tế về Việt Nam hoặc kết hợp cùng sẽ là cách tạo thêm sức hấp dẫn đối với du khách. Nhưng cần chú ý, để tạo sự khác biệt của ẩm thực Việt Nam, bên cạnh việc đảm bảo giá trị dinh dưỡng, món ăn Việt Nam phải nhấn mạnh đến yếu tố văn hóa truyền thống, đặc trưng của từng vùng miền… nhằm thu hút sự tò mò, muốn trải nghiệm và thưởng thức của du khách.

Nâng giá trị

Gần đây, các kênh du lịch, ẩm thực thế giới cũng chú ý và đưa các món ngon Việt Nam như bánh mì, phở, cà phê, canh chua… vào những danh sách bình chọn uy tín. Dù vậy, những danh hiệu cho món Việt được bên ngoài ghi nhận mang tính thụ động, chưa có những chiến lược nhận biết bài bản để đẩy mạnh hiệu quả trong phát triển thương hiệu quốc gia.

Bánh mì Anan Saigon có giá 100 đô la Mỹ. Ảnh: Hữu Bồi

Việt Nam sẽ còn nhiều món ngon, nhiều quán ăn địa phương có thể đạt đánh giá của cao của thế giới bởi những món ăn của người Việt vừa có yếu tố ngon, vừa có yếu tố lành. “Ẩm thực Việt Nam là một loại thực phẩm chức năng có định hướng khi có thể điều chỉnh phù hợp với từng người”, ông Trịnh Quang Dũng, nói.

Cần xét rằng, việc đạt một giải thưởng hay vinh dự được nêu tên ở một chuyên trang nào đó đang là một cơ hội để món ăn dễ dàng được nhiều người biết đến chứ không nằm trong một tiêu chuẩn của bất kỳ ai. Do đó, khi đã có cơ hội tiếp cận, chúng ta cần nắm bắt và chủ động xây dựng một bản đồ ẩm thực chuyên nghiệp, bài bản tầm cỡ. Ở đó sức lan tỏa của ẩm thực không còn là chuyện may rủi, hữu xạ tự nhiên hương, mà còn là xác lập một nền tảng văn hóa để làm gia tăng giá trị ẩm thực.

Làm việc tại một nhà hàng Nhật Bản tại TPHCM, bà Thanh Thuận cho biết: “Chúng tôi cố gắng đặt ẩm thực vào một không gian văn hóa và cho nói là một nghệ thuật trong việc ngoại giao. Khi tiếp những đoàn khách quốc tế, nhà hàng không chỉ đưa lên bàn những món ăn của người Việt mà đưa chúng vào không gian văn hóa của người Việt Nam. Đó có thể tạo dựng lại những ngôi nhà gỗ truyền thống, hay để khách thưởng thức trong không gian âm nhạc dân tộc có tiếng cồng, chiêng, đàn tranh, đàn bầu, trống cơm…”

Thực khách bỏ tiền không chỉ để mua món ăn, mà còn muốn biết, hiểu và nghe những câu chuyện ẩn sâu trong đó.

Nguồn: Báo Sài Gòn Tiếp Thị

Đại hội Đại biểu Đảng bộ UEH lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, tiên phong hội nhập, khẳng định vị thế toàn cầu

Trong hai ngày 03 và 04 tháng 6 năm 2025, được sự đồng ý của Ban Thường vụ Đảng ủy Ủy ban nhân dân Thành phố, Đảng ủy Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030 tại Hội trường B1.302, Cơ sở 279 Nguyễn Tri Phương, quận 10. Đại hội được tổ chức nhằm tổng kết, đánh giá toàn diện kết quả thực hiện các chương trình hành động và giải pháp chỉ đạo triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ UEH lần thứ XIV (nhiệm kỳ 2020 - 2025); đồng thời xác định rõ mục tiêu, phương hướng và nhiệm vụ trọng tâm cho nhiệm kỳ mới. Một trong những nội dung quan trọng của Đại hội là tiến hành bầu Ban Chấp hành Đảng bộ UEH nhiệm kỳ 2025 - 2030 - thực sự tiêu biểu về phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, có đủ trí tuệ và năng lực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ trường lần thứ XV, trực tiếp lãnh đạo, định hướng và phát triển toàn diện UEH trong giai đoạn tiếp theo.

Buổi làm việc và trao đổi kinh nghiệm giữa Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội về lĩnh vực chuyển đổi số và quản trị tài chính

Sáng 03/06/2025, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) và Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội (UEB - VNU) đã có buổi làm việc trao đổi kinh nghiệm về đào tạo, nghiên cứu và quản trị đại học trong không khí cởi mở, thân tình. Đây là dịp để hai đơn vị thúc đẩy kết nối, đồng thời mở ra nhiều triển vọng hợp tác chiến lược trong bối cảnh giáo dục đại học đang không ngừng chuyển mình, thích ứng mạnh mẽ với xu thế công nghệ và toàn cầu hóa.

Chào mừng Đại hội Đảng bộ UEH lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025-2030: Đảng ủy UEH giai đoạn 2025-2030 - Lãnh đạo nhà trường tiên phong vươn tầm quốc tế, vững bước vì một Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình

Đứng trước kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng ủy Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện, quyết tâm đưa UEH tiếp tục sứ mệnh tiên phong trong giáo dục đại học, đóng góp sâu rộng cho sự nghiệp phát triển quốc gia, chủ động hội nhập quốc tế và khẳng định vị thế học thuật trên bản đồ khu vực và toàn cầu. Đây chính là mục tiêu chiến lược trọng yếu, là ngọn cờ tiên phong mà Đảng bộ và toàn thể UEH hướng đến trong giai đoạn 2025-2030.